بررسی اثر عصاره الکلی گیاه انجره بر التهاب حاد و مزمن در موش‌های صحرایی نر از جنس NMRI

سابقه و هدف: التهاب از جمله عوارض بسیاری از بیماری‌های شایع و آسیب‌رسان است که عدم وجود درمان قطعی و کامل آن توسط داروهای شیمیایی، نیاز به تحقیق در زمینه این بیماری را با روش‌ها و داروهای جدید اجتناب‌ناپذیر کرده است. بدین منظور در تحقیق حاضر اثر عصاره الکلی یکی از گیاهان سنتی ایران با نام انجره که در کتب قدیم به عنوان گیاه ضدآماس معرفی شده با روش‌های علمی سنجش و بدین منظور اثر بخشی این گیاه در مدل‌های مختلف التهاب حاد و مزمن مورد بررسی قرار گرفته است. مواد و روش‎ها: در این مطالعه برای بررسی التهاب در موش‎های کنترل و درمان شده (گروهی که عصاره گیاه انجره را دریافت می‎کردند)، در روش اول از تزریق فرمالین به کف پای حیوان (التهاب حاد) و سنجش میزان آبی ایوانس تزریقی در سیستم گردش خون که از ناحیه پای ملتهب جدا شده است، به روش اسپکتروفتومتری استفاده شد. در روش دوم و سوم به‌ترتیب با تزریق گزیلن در گوش حیوان و هم‌چنین اعمال اسید استیک به‌داخل صفاق، التهاب حاد در گوش و صفاق ایجاد شد. جذب نوری محلول آبی ایوانس جدا شده از قطعات گوش و مایع صفاق به‌عنوان داده در نظر گرفته شد. در روش چهارم با گاشت قطعه‎ای گاز استریل خشک (mg 30) در ناحیه کشاله ران موش‌ها (التهاب مزمن)، پس از 7 روز قطعات گاز طی عمل جراحی از بدن حیوان جدا و پس از خشک شدن مجدداً وزن ‌شد. تفاوت وزن قطعه گاز پس از 7 روز به عنوان داده میزان التهاب در نظر گرفته شد. یافته‎ها: مقایسه داده‎های حاصل از جذب نوری مایع ایوانس نشان داد عصاره گیاه قادر است التهاب پا و صفاق را به‌شکل معنی‌داری کاهش دهد. در التهاب با فرمالین عصاره گیاه در دوزهای 50 و mg/kg 100 به‌ترتیب میزان التهاب را به میزان 20/2±52/24 و 1/2± 71/22 درصد و با حدود احتمالی 05/0P< کاهش داد. در التهاب صفاقی دوزهای 20، 50 و mg 100 عصاره گیاه، به‌ترتیب توانست میزان التهاب را با درصدهای 1/2±45/21، 2/2±55/18 و 8/1±49/27 درصد کاهش دهد، که درصد معنی‎داری آن با احتمال 05/0 P< قابل قبول می‎باشد. در التهاب گوش نه در دوزهای پایین و نه در دوزهای بالا کاهش معنی‌داری در التهاب ظاهر نشد. در مورد التهاب مزمن ناشی از کاشت پلیت در ناحیه کشاله ران، مشخص شد که عصاره گیاه در دوزهای 50، 100 و mg/kg 200 کاهش معنی‌داری بر این نوع التهاب ایجاد نمی‌کند، اما در دوزهای بالاتر از mg/kg 400 می‌تواند یک اثر ضدالتهابی ضعیف (4/2±17/24) ولی معنی‌دار با 05/0P< در کاهش التهاب ایجاد نماید. نتیجه‎گیری: مقایسه اثر عصاره گیاه انجره با گروه کنترل نشان می‎دهد که این عصاره قادر است به میزان مشخصی در کاهش التهاب حاد مؤثر و بر التهاب مزمن هم در دوزهای بالا اثر کم ولی معنی‌داری بگذارد.